Jaarverslag 2021

Voorwoord

DOX is een lokaal en internationaal georiënteerde ontwikkelinstelling met een producerende functie, een broedplaats en een gezelschap ineen. Onze core business is het produceren van vernieuwende podiumkunst voor jongeren met roots in de urban arts en talentontwikkeling.

Ons makersplatform bestaat uit drie generaties die elkaar inspireren en coachen. Nieuw in 2021 is dat DOX dat vanuit Utrecht mag doen als BIS ontwikkelinstelling in het nieuwe kunstenplan. Dat vervult ons met trots en is een verantwoordelijkheid die we met veel enthousiasme vormgeven.

Inhoudelijk focust DOX op thema’s en expressievormen die spelen in de grootstedelijke jongerencultuur in binnen- én buitenland. De urban arts zijn zeer (cultureel) divers en DOX gelooft in die diversiteit als basis voor artistieke innovatie en sociale ontwikkeling. Bij ons staan alle disciplines op het podium: dans, performance, muziek, zang en tekst. DOX is een voorloper geweest in het binnenhalen van hiphopdans in het theater en fungeert met onder andere zijn event The Kulture of Hype&Hope als internationale ontmoetingsplek voor hiphopdans. Tegelijkertijd hebben we urban altijd ruimer onderzocht: ook rap, spoken word, mode, visuals, veejaying en een niche als queer rap doen mee in het theater. Doordat DOX bekendstaat als open-minded, trekken we jongeren uit allerlei scenes. Onze makers en performers zijn geschoold of selfmade, wit, zwart of, steeds vaker, bicultureel. Inclusiviteit hoeft bij ons niet benoemd, zij is.

DOX is daarmee een opvallende speler in het Nederlandse podiumkunstenlandschap, die zich van andere talentontwikkelaars en (jeugd)gezelschappen onderscheidt door zijn unieke verbinding van talentontwikkeling, productie, educatie en publiekswerking. DOX trekt de aandacht met grootstedelijke mengvormen van podiumkunstdisciplines en is gespecialiseerd in het bereiken van een jonge, veelkleurige doelgroep.

Elke terugblik op 2021 zal overschaduwd worden door de wereldwijde verspreiding van het coronavirus, een pandemie die ons ‘normale’ leven hardhandig door elkaar schudde. Ook voor DOX. Het is geen geheim dat de pandemie een groot gat slaat in de ontwikkeling van podiumkunstenaars, vooral van de startende jonge kunstenaars, die nog veel meer dan hun gevestigde collega’s tijd en vierkante meters nodig hebben en behoefte hebben aan ontmoetingen en contact.

De afgelopen jaren raakten veel kunstenaars geïsoleerd. DOX heeft geprobeerd zoveel mogelijk makers te blijven steunen door, binnen de marges van het mogelijke, stug door te gaan en te blijven staan voor wat we zijn: een huis van talentontwikkeling.

Er is een groot beroep gedaan op de flexibiliteit van onze organisatie. Medewerkers kregen te maken met nieuw werk en/of extra werk (zoals het verwerken van veel afzeggingen), soms noodgedwongen thuis met de kinderen op schoot. Hun inzet was er niet minder om. Ook makers en performers hebben ons in deze tijd versteld doen staan met hun energie, incasseringsvermogen en doorzettingsvermogen. Ze hebben meer dan ooit ambitie getoond en zich op alle mogelijke manieren laten zien en gelden, waardoor hun werk in allerlei alternatieve vormen te zien was. Dat is knap. De volgende maker is een duizendpoot!

Ook In 2021 mag DOX zich wederom gelukkig prijzen met de effectiviteit van zijn talentontwikkeling. Van de DOX-talenten stroomde 94% procent door naar kunstvakopleidingen, naar een plek binnen DOX of naar een plek elders in het veld. In 2021 ontstonden er onder de DOX-performers ook nieuwe collectieven. De presentaties waren te zien tijdens de Club Specials in ons eigen theater de Paardenkathedraal. Er is gepoogd zoveel mogelijk live onderwijs te geven en waar dat niet kon of mocht dat digitaal of hybride op te pakken.

Inhoudelijk zijn alle in het beleidsplan beschreven ambities verwezenlijkt:

We hebben Quake, onze eerste gezamenlijke productie met Theater Utrecht, voortgezet, net als de coming of age-producties Recht (uitgezonden per stream) en Daddy van onze huisregisseur Timothy de Gilde. Ook realiseerden we twee Powered by DOX-producties, namelijk Dashboard met hiphoptheatercollectief DIEHELEDING in coproductie met Theater Utrecht en Anne-Fay’s Reaspora met Onyx & Ivory. De muziektour Reaspora van Anne-Fay Kops speelde op diverse zomerfestivals. Ook waren er een aantal single-releases van de songs My Me en So Many Days, en de release van het complete Reaspora-album, die we feestelijk onder de aandacht brachten tijdens een livestream in het Paard in Den Haag. Daarnaast produceerde DIEHELEDING onder de noemer DIEHELEWEEK de audio-opname van de producties 1001 en DIEHELEDING KOMT onder de vleugels van DOX. Queer rapformatie LIONSTORM was te zien op diverse festivals en poppodia en te gast bij VPRO on stage op NPO 2, samen met Romana Vrede. Zij werkten verder aan hun album en brachten onder meer de nieuwe track-release Snekis en de Threesome EP met zangeres en songwriter Merol uit. De samenwerking met Merol richtte zich op het elkaar omarmen als female artists.

Zoals beoogd werkten we aan de verdere ontwikkeling van het succesvolle urban dance event The Kulture of Hype&Hope, waarbij danser en duizendpoot Giovani Vreede samen met videograaf en regisseur Gijs Mortier in Japan de film Ikikata – a way of life produceerde. Het resultaat is een inspirerende reflectie op de huidige hiphopcommunity en het ontstaan daarvan.

We hebben onze samenwerking met Theater Utrecht verder geïntensiveerd, met name op het gebied van coproduceren, het Innovation:Lab, het gezamenlijk ontwikkelen van educatie en publiekswerking, en de productie van de voorstelling in de klas Fokking Awkward (film).

2021 vormde ook het laatste jaar van het Internationaliseringsprogramma met het Oegandese danshuis Batalo East uit Oost-Afrika dat werd afgesloten met de voorstelling Symphony of 21, het derde en laatste deel van de samenwerking onder de noemer Symphony of Now. Ook was de succesvolle dansvoorstelling Role Model te zien tijdens het festival Schauburg Theater für junges Publikum Große Burg in München.

Als laatste is het vermelden waard dat een flink aantal makers uit de DOX stal genomineerd werd voor prijzen waarbij vanuit DOX speciale aandacht uitgaat naar Dalton Jansen; Dalton leverde een scherpe bijdrage aan het debat over diversiteit en inclusiviteit. Met nieuwe initiatieven als het oprichten van Agency Black Birds geeft hij stem aan een nieuwe generatie en spant hij zich in voor een eerlijk werkveld. Een activistische verbinder pur sang met een groot hart voor de dans. De ondernemende Jansen sluit het jaar af met maar liefst drie prijzen: de BNG Bank Dansprijs 2021, de prijs van de Nederlandse Dansdagen 2021 en onze eigen DOX Award. In 2022 zal Dalton Jansen bij DOX de voorstelling Birds maken.

We gaan 2022 in met dezelfde drive als we 2021 uitgingen: talenten ontwikkelen, mooie relevante voorstellingen maken, een bijdrage leveren aan het maatschappelijk en culturele debat en een plek zijn voor iedereen!